„Dzikie gatunki pokrewne roślinom uprawnym występujące w Polsce Lista. Zasoby i zagrożenia”

„Dzikie gatunki pokrewne roślinom uprawnym występujące w Polsce Lista. Zasoby i zagrożenia”, to opracowanie napisane pod redakcją Denise F. Dostatny i Zygmunta Dajdok jest ważna pozycją nt. rodzimych i trwale zadomowionych w naszym kraju krewniaków roślin uprawnych. „Dzikie gatunki pokrewne roślinom uprawnym występujące w Polsce”, to przygotowana pod patronatem Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi przez uczonych i praktyków z całej Polski, monografia naukowa. Autorami publikacji są:

• Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin – Państwowy Instytut Badawczy, który został utworzony jako placówka naukowa, do prowadzenia badań w zakresie hodowli i nasiennictwa rolniczych roślin uprawnych, technologii uprawy roślin oleistych, korzeniowych i ziemniaka oraz prac wdrożeniowych, upowszechnieniowych, normalizacyjnych i unifikacyjnych.

• Krajowe Centrum Roślinnych Zasobów Genowych, którego nadrzędnym celem jest ochrona zmienności genetycznej roślin użytkowych zagrożonych erozją genetyczną.

Czym są CWR i dlaczego są tak istotne dla naszego bezpieczeństwa żywieniowego i zachowania bioróżnorodności w kontekście zmian klimatycznych

„Dzikie gatunki pokrewne roślinom uprawnym (ang. Crop Wild Relatives – CWR) obejmują zarówno bezpośrednich przodków, jak i inne gatunki ewolucyjnie spokrewnione z roślinami uprawnymi. Rośliny tych gatunków są bogatym źródłem nowej zmienności genetycznej dla hodowli. Pozostałe natomiast, o dalszym stopniu pokrewieństwa, jako „same w sobie” mogą posiadać duży potencjał oraz dużą wartość ekonomiczną, a nawet społeczną. Mogą być one wykorzystane pośrednio czy bezpośrednio jako rośliny jadalne, paszowe, barwierskie, włóknodajne, a także do celów leśnych, leczniczych, kosmetycznych, ozdobnych czy jako elementy podtrzymujące równowagę w ekosystemach rolniczych (rośliny biocenotyczne – pożyteczne w agroekosystemach). Pojęcie CWR ogranicza się do gatunków związanych bliskim pokrewieństwem ewolucyjnym z roślinami uprawnymi. Jest to istotne w kontekście współczesnych postępów biotechnologii, które sprawiają, że większość, jeśli nie wszystkie gatunki, są potencjalnymi dawcami genów dla danego gatunku uprawnego.” – czytamy w opracowaniu.

Krok mający zapewnić bezpieczeństwo żywieniowe i ochronę bioróżnorodności

Mając na uwadze pogłębiające się zmiany klimatyczne należy zwrócić szczególną uwagę na ochronę roślin dzikich pokrewnych roślinom uprawnym. Są one bogatym źródłem nowej zmienności genetycznej dla ho­dowli. Największym zagrożeniem dla tych roślin jest nadmierne eksploatowanie i utrata siedlisk. Przedstawiona w opracowaniu lista gatunków roślin jest wstępem do wprowadzania kolejnych rozwiązań mających na celu ochronę ich w skali kraju.

Opracowanie „Dzikie gatunki pokrewne roślinom uprawnym występujące w Polsce Lista. Zasoby i zagrożenia”, zdobywa bardzo dobre recenzje

Książka stanowi obszerne kompendium wiedzy o gatunkach dziko występujących w Polsce, które są spokrewnione z roślinami uprawnymi. Jest to pierwsze dzieło poświęcone tym gatunkom flory krajowej, które mogą być użytkowane przez człowieka, a ich zasoby genetyczne stanowią bezcenny potencjał do doskonalenia właściwości roślin uprawnych. Wydawnictwo to wpisuje się w bardzo ożywiony nurt publikacji dotyczących roślin długo niedocenianych, pozostawionych nieco na marginesie ochrony różnorodności biotycznej. W przygotowaniu tej pozycji uczestniczyło kilkudziesięciu autorów reprezentujących różne obszary wiedzy o roślinach. Dzięki temu czytelnik uzyskuje dostęp do szerokiego zasobu informacji o ponad tysiącu gatunków flory Polski. (z recenzji prof. Bogdana Jackowiaka, UAM Poznań).